اثربخشی

هر چند اثر بخش بودن، جزیی از کارایی است ولی می توان آن را به صورت یک مفهوم کلی از دیدگاه اسلامی مورد بررسی قرار داد.

انجام دادن کار ماهرانه که اهداف مورد نظر را از مسیر صحیح، قانونی و شرعی محقق سازد و منجر به رضایتمندی صاحبان منفعت شود، اثربخشی نامیده می شود، در منظر امام صادق علیه السلام «هر صنعتگری باید از سه خصوصیت بهره مند باشد تا کسب و پیشه اش رواج یابد: در عمل خود ماهر بوده ، رعایت امانت را نموده، و عنایت کسی که کاری به او سپرده را جلب کند».(1)

از سوی دیگر بهتر ین کارها نزد مدیر اسلامی، کامل ترین عمل در راستای رضامندی آحاد جامعه است، حضرت علی علیه السلام می فرماید: «محبوب ترین امور در پیش تو باید میانه ترینش در حق و فراگیرترین آن ها در عدالت و جامع ترینش در جلب رضایت مردمان باشد»،(2) البته خوشمندی افراد بایستی در راستای خوشنودی الهی قرار گیرد و در غیر این صورت«هر کس به بهای نارضایتی خدا عده ای را راضی کند، خداوند او را به مردم وامی گذارد».(3)

1) «کلُّ ذِی صِنَاعَةٍ مُضْطَرٌّ إِلَی ثَلَاثِ خِلَالٍ یجْتَلِبُ بِهَا الْمَکسَبَ وَ هُوَ أَنْ یکونَ حَاذِقاً بِعَمَلِهِ مُؤَدِّیاً لِلْأَمَانَةِ فِیهِ مُسْتَمِیلًا لِمَنِ اسْتَعْمَلَه» (بحار الانوار: ج 75، ص 236).

2) «وَلْیکنْ أَحَبَ الأمُورِ إلَیک أَوْسَطُهَا فِی الْحَقِ و أَعَمُّهَا فِی الْعَدْلِ و أَجْمَعُهَا لِرِضَی الرَّعِیةِ» (نهج البلاغه: نامه 53).

3) امام حسین علیه السلام: «مَن طَلَبَ رِضَی النّاسِ بِسَخَطِ اللهِ وَکَلَهُ اللهُ اِلَی النّاسِ» (بحارالانوار: ج 68، ص208).