عملیاتِ سنجش، ارزش گذاری و قضاوت در خصوص عملکرد واحدهای اجرایی را «ارزیابی» می گویند؛ برخی یکی از روش های کنترل را «ارزیابی» دانسته اند.
«ارزشیابی عبارت است از سنجش کار انجام شده و نتیجه ی حاصل از آن با معیاری که کَمّیت و کیفیت مورد نظر را به دقت اندازه بگیرد؛ به طوری که داوری شخصی در آن تأثیر نگذارد».(1)
صرف نظر از این تعریف ها، برخی ارزیابی را با ارزشیابی مترادف برمی شمارند در حالی که عده ای ارزشیابی را جامع تر و کاربرد آن را وسیع تر از ارزیابی می دانند. (2)نظر می رسد هیچ فرقی بین ارزشیابی و ارزیابی نیست و هر دو واژه مترادف یکدیگرند چرا که هر دو درباره ی مسائلی مانند سنجش و پیشرفت کار بر اساس برنامه، نتایج کار کردها، کَمّیت و کیفیت عملکرد افراد، بحث می کنند و مشکلات اجرایی را به مدیر گوش زد می نمایند تا پس از بررسی، در تشکیلات اقدامات مقتضی صورت پذیرد؛ بنابراین ارزیابی و ارزشیابی، از طریق بازبینی اهداف و مشخص کردن شیوه های عملیاتی به نوآوری و نوسازی سازمان در کارکردهای معمولی روزانه کمک می کند، پس «ارزشیابی» و «ارزیابی» دو کلمه مترادف اند لذا در مباحث پیش روی فقط از لفظ«ارزیابی» بهره خواهیم برد.
ارزیابی ممکن است از کار، عملکرد، کارکنان، مدیران و یا هر شخص و امری که ارتباط با تولید و اجرای ماموریت دارد به صورت «کَمّی یا کیفی» و «مخفی یا علنی» و «پیوست یا مقطعی» انجام گیرد:
1) فرهنگ واژه ها و اصطلاحات مدیریت و سازمان: ص 24.
2) ارزشیابی طرحها و برنامه های آموزشی برای توسعه: ص 110.
